بە بەشداریی زیاتر لە ٨٥ زانا، یەکێتیی جیهانیی زانایانی مسوڵمان خولێکی گرنگی لەسەر 'فیقهی میزان' لە ئەستەنبوڵ سازکرد

Aug 08 2025

بە بەشداریی زیاتر لە ٨٥ زانا، یەکێتیی جیهانیی زانایانی مسوڵمان خولێکی گرنگی لەسەر 'فیقهی میزان' لە ئەستەنبوڵ سازکرد

ئەستەنبوڵ - یەکێتیی جیهانیی زانایانی مسوڵمان کۆتایی بە خولێکی زانستیی نێودەوڵەتیی ناوازە هێنا کە بۆ ماوەی سێ ڕۆژ (لە ٤ تا ٦ی ئابی ٢٠٢٥) لە شاری ئەستەنبوڵ بەڕێوەچوو. خولەکە لەژێر ناونیشانی "دەرهێنانی حوکم لە قورئان بەپێی فیقهی میزان" بوو و بە بەشداریی دەستەیەکی هەڵبژاردە لە زانایان و توێژەران بەڕێوەچوو کە لە زیاتر لە ١٥ وڵاتی جیهانەوە ئامادەبوون.

خولەکە، کە لەلایەن ناوەندی وەقفی زانایانی مسوڵمان لە ئەستەنبوڵ میوانداری کرا، بە ئامانجی ژیاندنەوەی پەیڕەوێکی هاوسەنگ لە زانستی ئوسوڵی فیقهدا بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ دەقی قورئانی پیرۆز و وەڵامدانەوەی پێداویستییەکانی سەردەم، ئەمەش بە پارێزگاریکردن لە بنەما نەگۆڕەکانی ئیسلام.

لە لێدوانێکدا، پڕۆفیسۆر دکتۆر عەلی قەرەداغی، سەرۆکی یەکێتیی جیهانیی زانایانی مسوڵمان، ڕایگەیاند: "ئامانجی سەرەکیی ئەم خولە داڕشتنەوەی بناغەیەکی زانستییە بۆ چەمکی 'فیقهی میزان'، کە وەک پەیڕەوێک کاردەکات بۆ ڕێکخستنی شێوازی دەرهێنانی حوکمە شەرعییەکان، بەستنەوەی بەشەکان بە گشتەکان، و هاوسەنگکردنی مەبەستە باڵاکانی شەریعەت لەگەڵ دەقەکاندا."

سەرۆکی یەکێتیی جیهانیی زانایانی مسوڵمان ئاماژەی بەوەش کرد کە "فیقهی میزان تەنها تیۆرییەک نییە، بەڵکو بەهایەکی گەورەی قورئانییە کە ئەگەر لە تێگەیشتنمان بۆ واقیع و مامەڵەکردنمان لەگەڵ خەڵکیدا پەیڕەوی بکەین، دەتوانین گوتارێکی ئایینیی هاوسەنگتر و بەتواناتر بۆ یەکخستنی ئوممەت پێشکەش بکەین."

خولەکە چەندین تەوەری گرنگی لەخۆگرتبوو، لەوانە:

  • چۆنیەتیی نوێگەریی ڕێکخراو لە زانستی ئوسوڵی فیقهدا.

  • تاوتوێکردنی کێشە و ئاڵنگارییەکانی واقیعی هاوچەرخ کە ڕووبەڕووی زانایان و بانگخوازان دەبنەوە.

  • شێوازەکانی کاراکردنی مەبەستە باڵاکانی شەریعەت (مەقاسید) بەبێ ئەوەی بکرێنە بیانوویەک بۆ پشتگوێخستنی دەقەکان.

  • داڕشتنی ئامرازی نوێ بۆ دەرهێنانی حوکم کە گۆڕانکارییە جیهانییەکان لەبەرچاو بگرێت.

دکتۆر عەلی قەرەداغی ستایشی ئاستی بەرزی گفتوگۆ و تێبینییە پێگەیشتووەکانی بەشداربووانی کرد و جەختی لەوە کردەوە کە ئەم خولە بووەتە دەرفەتێک بۆ بونیادنانی تۆڕێکی پەیوەندی لەنێوان زانایانی کارا کە ئامانجیان گەیشتنە بە ڕابوونێکی هزریی دروست کە شایستەی ئوممەتی ئیسلام بێت.

لە کۆتاییدا، سەرۆکی یەکێتییەکە سوپاسی هەموو ئەو لایەنانەی کرد کە بەشداربوون لە ڕێکخستنی خولەکە و ئومێدی خواست کە ئەم هەوڵانە ببنە خشتێک لە خشتەکانی نوێکردنەوەی هزری ئیسلامی.